Ολόκληρη η ανθρωπότητα ανθρωπότητα μισεί τον Νέρωνα. Γιατί;

  

       Ολόκληρη η ανθρωπότητα ανθρωπότητα μισεί τον Νέρωνα. Γιατί;

  ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Ασφαλώς θα ξάφνιασα με την «άνθρωπιά» που αποδίδω στον Νέρωνα. Ολόκληρη η είναι ποτισμένη χώρα και δύο χιλιετηρίδες με τον αντι-Νερωνικό  μύθο. Θα έπρεπε όμως να σταθούμε προσεκτικοί, ακόμη για μια φορά σε μια ιστορία γραμμένη από μεγαλοαστούς μιας εποχής από τις πιο ἀπάνθρωπες. Κατά του Νέρωνα διαθέτουμε μόνο τα κείμενα ἐκείνων που επιδίωκαν και πέτυχαν την ανατροπή του. Σε όποιον θα ισχυριστεί ότι η ίδια φήμη, θα ακολουθεί και τον Χίτλερ, άν η ανθρωπότητα επιβιώσει, οι απαντήσουμε πως ο Νέρωνας, χαρακτηρισμένος σαν δειλός, κατηγορήθηκε ανάμεσα στα άλλα πως δεν έκανε κανένα επεκτατικό σχέδιο, ούτε και πόλεμο. Δε θα υπερασπίσουμε το φιλειρηνισμό του μὲ τὸ επιχείρημα της ουσιαστικής μόρφωσης που είχε. Θα αναφέρουμε όμως τὰ ἐπιχειρήματα των εχθρών του, όπως μας τὰ παραδίδουν ο Τάκιτος και Σουιτώνιος. Λαβαίνει τελείως λαϊκά οικονομικά μέτρα, όπως την κατάργηση των έμμεσων φόρων, που η σύγκλητος απορρίπτει. Ορίζει τη δημοσίευση των φορολογικών καταλόγων και τη φορολογική απογραφή κάθε χρόνο. Αφαιρεί από τους αρχοντας το δικαίωμα ζωής και θανάτου για τους σκλάβους τους. Δίνει το δικαίωμα στους σκλάβους νὰ κάνουν αγωγή κατά των αρχόντων που τους κακομεταχειρίζονται. (Νόμος του θα καταργηθεί το 625 από τη «χριστιανική» Σύνοδο της Ρέμς και οι σκλάβοι δεν γίνονται δεκτοί σαν κατήγοροι). Χαρίζει στο λαό υπό τύπο λαχείου δώρα αξίας, όπως ζώα, εκτάσεις γης, πλοία, πολύτιμους λίθους. Στην αρχή της βασιλείας του, όταν του πήγαν να υπογράψει μια καταδίκη σε θάνατο, εἶπε: «Πώς θα ήθελα να μην ξέρω γράμματα». Απαγορεύει να σκοτώνουν κατά τις μονομαχίες ακόμα και καταδικασμένους σε θάνατο, όπως συνηθιζόταν ως τότε. Έχει ἀπέραντο πάθος για την Ελλάδα. Βέβαια τον κατηγορούν πως τοῦ ἀρέσουν οι τιμές και το τρέξιμο με τα άρματα και η αναγνώριση από μέρους τῶν ἄλλων τῆς ποιητικής του αξίας. Αλλά σε ποιόν ἔφηρο, εάν έχει παιδεία, δὲν ἀρέσουν όλα τούτα. Καὶ ποιὸς αὐτοκράτορας της Ρώμης δεν φιλοδόξησε να εμφανιστεί σαν ποιητής: Κατηγορείται για το φιλελληνισμό του σε αντίθεση με τον Αδριανό που θεοποιείται για τον ίδιο λόγο. Και φροντίζουν να μας κάνουν να λησμονήσουμε ότι ανακηρύσσεται Καίσαρ, στὰ δεκαεφτά του χρόνια, ὅταν ἡ μάνα του Αγριππίνα δηλητηριάζει το θείο του Κλαύδιο. Με δάσκαλο τον Σενέκα που υπεραγαπά, γνωρίζει τέλεια τα ελληνικά και τα λατινικά καὶ εἶναι ἀνεξίκακος, χωρίς ίχνος μισαλλοδοξίας. Όταν ὅλη ἡ διανόηση της Ρώμης μισεί τοὺς Ἕλληνες ἀπό φθόνο και πλέγμα κατωτερότητας μην ξεχνάμε πως όλοι αυτοί πᾶνε στην Ελλάδα για σπουδές, ή κουβαλάνε καὶ καθηγητές για να μορφωθούν καί τούς ἀποκαλεῖ περιφρονητικά Graeculi (Γραικύλους), ο Νέρων φτάνει στην Κόρινθο καί ἀποδίδει στην Αχαΐα (Ελλάδα) την ανεξαρτησία της. «Σεῖς ὅλοι, Έλληνες, που κατοικείτε την Αχαΐα, ονομαζόμενη ὡς τώρα Πελοπόννησο, δεχθείτε, μαζί μὲ τὴν ἀπαλλαγή από τους φόρους, τὴν ἐλευθερία που στις πιο ευτυχισμένες μέρες τῆς ἱστορίας σας δεν κατείχατε ποτέ ὅλοι μαζί, στις που υπήρξατε σκλάβοι ἢ ξένων ἢ οἱ μὲν τῶν δέ. Αχ, να μή ζούσα στους χρόνους ακόμη τῆς Ἑλλάδας, να έδινα αὐτό τό διέξοδο στις διαθέσεις μου γιὰ νὰ ἀπολαύσω ἕνα μεγαλύτερο ἀριθμό ἀνθρώπων! Δε συχωρώ στο Χρόνο πού ἐλάττωσε το μεγαλείο ἑνός τέτοιου ἀγαθοῦ... Αλλά προσπέφτω στους θεούς που πάντα με προστάτεψαν στη γῆ καὶ τὴ θάλασσα, νὰ μοῦ δώσουν παρ' ὅλα αὐτὰ τὴν εὐκαιρία νὰ τὸ πραγματοποιήσω. Ἄλλοι πρίγκιπες ἔδωσαν σε πόλεις τη λευτεριά τους... Ο Νέρων τὴν ἀποδίδει σὲ ὁλόκληρη μιὰ ἐπαρχία». (᾿Αναφ. Ambelain, ό.π., σελ. 378). Στοιχεία ἀτράνταχτα γιὰ τὸ μισελληνισμό των Εβραίων ἀλλά καί τῶν Ρωμαίων. Διαλέγει ἀπό τό προσωπικό τῶν ἀρχόντων τους καλύτερους σκλάβους καὶ τοὺς πιο μορφωμένους καὶ τοὺς ἐλευθερώνει. Ὅταν ἡ Ρώμη καίγεται προσφέρει τα πάντα στὸ λαό, ὡς καὶ τὰ ἀνάκτορά του γιά νά κατοικήσουν, και ξανακτίζει την καμένη περιοχή. Χαιρετάει όλους τοὺς ἀνθρώπους που συναντάει στους δρόμους, με τ' όνομά τους. Ὁ λαός τὸν λατρεύει. Στη βασιλεία του, λέει ἀκόμη ὁ Σουιτώνιος, πάρθηκαν αυστηρότατες ἀποφάσεις, καταδίκες και καταπιεστικά μέτρα, ἀλλὰ ὄχι λιγότερα νέα μέτρα, ὅπως ὁ περιορισμός τῆς πολυτέλειας καί τῆς σπατάλης, για να διανέμονται περισσότερα τρόφιμα στο λαό. Δὲ μᾶς λέει ὅμως ὁ Σουιτώνιος πόσες συνωμοσίες γίνηκαν, πόσοι ἄνθρωποι τὸν πρόδωσαν, πόσοι λίγοι, ἀλλὰ ἀποτελεσματικοί, ὄντας ἰσχυροί, τόν μισοῦσαν καὶ τὸν πολέμησαν μέ ὅλα τά μέσα. Μας λέει τουλάχιστο πώς «ὅταν ἔμαθε ὅτι ὁ Γκάλμπα ἑτοίμαζε τη συνωμοσία με τους Ισπανούς που κυβερνούσε, γιὰ νὰ τὸν ἀνατρέψει, λιποθύμησε κι ἔμεινε αναίσθητος για πολλή ώρα, μέ τή φωνή χαμένη σαν μισοπεθαμένος. Κι ὅταν ἐπιτέλους ξαναβρήκε τις αισθήσεις του χάρη στις περιποιήσεις της τροφού του, ξέσκισε τα ρούχα του καί χτυπούσε το κεφάλι του φωνάζοντας “τι θα γινόταν αὐτός!» (δ.π., ΧLII). Φυσικά όλ' αὐτὰ τὰ ἀφηγείται γιὰ νὰ τὸν ἐξευτελίσει. Και ἀποσιωπά πώς στὴν ἀποκάλυψη συμπεριλαμβάνεται και ο Σενέκας στη συνωμοσία. Ὁ Νέρων κείνη τη στιγμή είναι εἴκοσι τριών χρόνων παλικάρι. Ένας κόσμος βρωμερός κι ἀπάνθρωπος τὸν περιβάλλει καὶ δὲν τοῦ ἀφήνει καμιά πλάνη και καμιά ψευδαίσθηση. Ο δάσκαλός του, ποὺ τὸν πίστευε σά θεό, τὸν πρόδιδε με την πρόθεση ν' αναρριχηθεί στο θρόνο του. Κι ύστερα, ξαφνιάζονται ὅλοι που παρουσιάζει μια τέτοια προκλητική αλλαγή ἀπό τό 63 κι ἔπειτα. Τον κατηγορούν για ομοφυλόφιλο όταν ὁ ᾿Αδριανός διαλέγει για διάδοχό του αυτοκράτορα ένα παλιό εραστή του και χτίζει ναούς σ' ἕναν ἄλλο εραστή του ποὺ αὐτοκτόνησε, θεοποιώντας τον. Αναζητούν ἀσθένειες και μάγια καὶ δὲν ξέρω τί ἄλλο. Ο J. Ch. Pichon, στο βιβλίο του «Άγιος Νέρων», που δυστυχώς δὲ βρήκα, θα επισημάνει, ὅτι ἀπό τό 54, ποὺ ἀνεβαίνει στο θρόνο, ὡς τὸ 63, δὲ βρίσκουμε κανένα ίχνος ὀργίων καί κραιπάλης στή ζωή του, ἀπ' αὐτά πού βρίθουν στις κινηματογραφικές ταινίες. Οἱ μόνοι ποὺ τοῦ μένουν πιστοί ὣς το θάνατό του εἶναι οἱ ἀπελεύθεροι που διατηρεῖ κοντά του σε διάφορα ἀξιώματα. Αὐτά τά τελευταία χρόνια κυκλοφορεί προκλητικός, κακοντυμένος, σαρκαστικός, γεμάτος περιφρόνηση κι ἀηδία. Ήταν τριάντα δύο χρόνων ὅταν τοῦ ἀνήγγειλαν πώς τὰ ἐπαναστατημένα στρατεύματα εἶχαν και κυριαρχήσει. Τότε, σε λίγη ώρα, βρέθηκε σ' ἕνα ἀνάκτορο με κλειστές όλες τις πόρτες κι ἐγκαταλειμμένο ἀπό τούς πάντες. Μόνο ὁ Φάων, ἕνας ἀπελεύθερος, είχε μείνει κοντά του, ἀλλὰ τοῦ ἦταν ἀδύνατο νά τόν σκοτώσει, γιά νά τόν σώσει ἀπό τό μαρτυρικό θάνατο πού τοῦ ἐπιφυλάσσανε: «Δέν ἔχω λοιπόν», αναρωτήθηκε, «οὔτε φίλους οὔτε ἐχθρούς;» Αφοῦ τὸν ὑποχρέωσαν νὰ αὐτοκτονήσει, στέλνοντάς του ἀπειλητικά μηνύματα γιὰ τὸν ἐξευτελιστικό θάνατο που τον περίμενε, τοῦ κάνανε μια κηδεία που στοίχισε, κατὰ τῶν Σουίτωνα, διακόσιες χιλιάδες σιστέρτια, περί τις 217.000 γαλλικά φράγκα. Καλύπτοντάς τον μέ λευκές χλαμύδες χρυσοκέντητες. Μια τέτοια κηδεία, φυσικά, έσωζε τα προσχήματα ἀπέναντι στο λαό. Αλλά γιατί χρειάστηκε να σώσει τα προσχήματα ή Σύγκλητος καί ν' ἀποδείξει στο λαό ὅτι σεβόταν τον Νέρωνα; Ποιά πλεκτάνη τῆς ἄρχουσας τάξης κατασκεύασε το μύθο που τόσο πολύ εξυπηρέτησε ἀργότερα το χριστιανισμό; Καί κυρίως τὸν Παῦλο, τον στυλοβάτη τοῦ Χριστιανισμού. Καί γιατί ὁ Ιησουίτης J. Danielou «ξεφωνίζει με υποκριτική ἔκπληξη: Ποιόν εἶναι δυνατό να κάνουμε να πιστέψει πως ἡ θρησκεία τοῦ ᾿Αγίου Παύλου ἀντανακλά τις οικονομικές συνθήκες του μεσογειακού πολιτισμοῦ τοῦ 1ου αιώνα;». («Διάλογοι με μαρξιστές, υπαρξιστές, προτεστάντες, ἑβραίους καί ἰνδουιστές», 1948. ᾿Αναφέρει ὁ Ι Λέντσμαν στις Ρίζες τοῦ Χριστιανισμού, σελ. 6-28). 

ΑΝΤΙΓΝΩΣΗ ΤΑ ΔΕΚΑΝΙΚΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ σελ. 184 - 186

Λιλή Ζωγράφου