ΗΡΑΙΑ - ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

 ΗΡΑΙΑ - ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

Ηραία ονομάζονταν οι εορτές προς τιμήν της θεάς Ήρας, οι οποίες τελούντο με λαμπρότητα σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδος.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα Ηραία της Ολυμπίας, τα οποία λάμβαναν χώρα κάθε τέσσερα χρόνια. Αν και ελάχιστες πληροφορίες έχουν διασωθεί σχετικά με την τέλεσή τους, είναι όμως γνωστό ότι κύριο στοιχείο τους ήταν η διεξαγωγή των Ηραίων Αγώνων. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι αγώνες αυτοί ήταν πολύ παλαιοί και δεν αποκλείεται η αρχή τους να συμπίπτει με τη διοργάνωση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων ή ακόμη και νωρίτερα.

Σ' αυτους τους αθλητικούς αγώνες συμμετείχαν αποκλειστικά γυναίκες παρθένοι, δηλαδή ανύπανδρες νεαρές, οι οποίες αγωνίζονταν σε αγώνα δρόμου, μήκους 160 μέτρων. Οι αθλήτριες φορούσαν κοντό χιτώνα, είχαν ακάλυπτο το δεξί στήθος τους και τα μαλλιά τους ήταν λυτά. Οι νικήτριες βραβεύονταν με στεφάνι ελιάς και μερίδιο από το σφάγιο που θυσιαζόταν στην Ήρα, στο πλαίσιο της εορτής της. Είχαν επίσης το δικαίωμα να αφιερώσουν άγαλμά τους στην θεά και να το τοποθετήσουν στο Ιερό της με αφιερωματική επιγραφή.

Υπεύθυνη για τα Ηραία της Ολυμπίας ήταν επιτροπή 16 ηλικιωμένων γυναικών, οι οποίες εκτός από την διοργάνωση όλων των εορταστικών και αθλητικών δρώμενων, επίσης έπλεκαν πέπλο που αφιέρωναν στην Ήρα.

Η συγκεκριμένη αθλητική δραστηριότητα, αποτελεί ένα μικρό μόνο στοιχείο από τα άπειρα που, είτε έχουν σκοπίμως χαθεί ή έχουν διαστρεβλωθεί, σχετικά με την θέση της γυναίκας στην Ελλάδα των προγόνων μας, την οποία θέλουν να παρουσιάσουν ως περιορισμένη στην οικία της.

Εξυπακούεται πως αν η θέση της γυναίκας/μάνας/θυγατέρας/συντρόφου ήταν υποβαθμισμένη, δεν θα ήταν δυνατόν να έχουν υπάρξει τόσο μεγάλοι άνδρες των τεχνών, της επιστήμης και της διανόησης, επειδή, όταν σε μια κοινωνία το ένα σκέλος της υπολειτουργεί, τότε η συνολική πορεία της χωλαίνει και η πρόοδος χάνεται στα σκοτάδια της επιβεβλημένης ανισότητας.

Ακόμη και στους Ολυμπιακούς Αγώνες όπου, τόσο οι αθλητές, όσο και οι θεατές ήταν αποκλειστικά άντρες, ακόμη κι εκεί η γυναικεία παρουσία ήταν δυναμικά υπαρκτή, καθώς η Ιέρεια της Δήμητρας Χαμύνης ήταν η γυναίκα που παρακολουθούσε τα αγωνίσματα, καθισμένη δίπλα στον πέτρινο βωμό της θεάς, ο οποίος βρισκόταν στην αριστερή πλευρά του σταδίου. Άκρως σημειολογική εκπροσώπηση της γυναικείας φύσης -θνητής και αθάνατης- ακόμη και στους Ολυμπιακούς Αγώνες των ανδρών!

Στίλβη Μ.Μ.

Σημ.: Στο άγαλμα της φωτογραφίας απεικονίζεται η "Αταλάντη", με όλα τα χαρακτηριστικά αθλήτριας των Ηραίων της Ολυμπίας. Πρόκειται για έργο ρωμαϊκής εποχής κι εκτίθεται στο Μουσείο του Βατικανού.