ΓΕΛΩΝ (ἐκ τοῦ γελῶ) Τύρρανος τῶν Συρακουσών

                                                            ΓΕΛΩΝ (ἐκ τοῦ γελῶ)

Τύρρανος τῶν Συρακουσών, υἱός τοῦ Δεινομένους, που καταγόταν ἀπό ἱερατικό οίκο. Ξεκίνησε ὡς τύρρανος τῆς Γέλας καί κατόπιν ἕνωσε μέ αὐτήν, πολλές ἰσχυρές πόλεις τῆς Σικελίας και τελικά κατέκτησε τις Συρακούσες, ἐκμεταλλευόμενος τίς ἐσωτερικές ἔριδες τῆς πόλεως. Τό 488 π.Χ., νίκησε στις ἁρματοδρομίες στήν Ὀλυμπία καί ἔστησε ἐκεῖ χάλκινο ἀδριάντα του. Το 480 π.Χ. προσφέρθηκε να βοηθήσει τούς Αθηναίους ἐναντίον τοῦ Ξέρξου, ἀλλά δέν πρόφθασε ἀφοῦ οἱ Πέρσες εἶχαν ἔρθει σε συννενόηση μέ τούς Καρχηδονίους, γιά νά ἐπιχειρήσουν ταυτόχρονη έκστρατεία: οἱ Πέρσες στήν Ἑλλάδα καί οἱ Καρχηδόνοι, ὑπό τόν Ἀμύλκα στην Σικελία. Ὁ Θεόδωρος Μόμσεν ἔγραψε ὅτι «ἀντικειμενικός σκοπός τῶν Περσῶν καί Καρχηδονίων ἦταν μέ ἕνα χύπημα να εξαφανί σουν τήν ἐλευθερία καί τόν πολιτισμό ἀπό τήν γῆ». Ὁ Γέλων ὅμως, μαζί μέ τόν τύρρανο τοῦ Ακράγαν τος Θήρωνα, συνέτριψαν τούς 300.000 Καρχηδονίους, στην μάχη τῆς Ἱμέρας καί ἔτσι ἄπειρα λάφυρα ἔπεσαν στα χέρια τῶν νικητών. Ὁ Πίνδαρος, «χαρακτηρίζει τόν Γέλωνα ἄξιον τῆς ἴδιας τιμής μέ τούς νικητές στην Σαλαμίνα καί τίς Πλαταιές» (Πασσάς). Μετά τήν νίκη στήν Ἰμέρα, ὁ Γέλων ἐμφανίσθηκε στήν ἐκκλησία του Δήμου στις Συρακούσες, κι ἀφοῦ ἔκανε τόν ἀπολογισμό του, υπέβαλε τήν παραίτησή του ἀπό τήν ἐξουσία. Ὁ λαός ὅμως τόν ἀνακήρυξε ελευθερωτή, κι ἀξίωσε τήν παραμονή του. Λίγο πρίν πεθάνει, το -476, ζήτησε να ταφεῖ σάν κοινός πολίτης ἔξω ἀπό τα τείχη της πόλης. Οἱ Συρακούσιοι ὅμως τόν τίμησαν μέ μεγαλοπρεπές μνημεῖο, πού καταστράφηκε από τούς Καρχηδόνιους το -396