Ο Γεώργιος-Γεμιστός Πλήθων γεννήθηκε το 1355 ή 1360 στη Κωνσταντινούπολη

 

Ο Γεώργιος-Γεμιστός Πλήθων γεννήθηκε το 1355 ή 1360 στη Κωνσταντινούπολη γιος του αξιωματούχου της Μεγάλης Εκκλησίας Δημητρίου Γεμιστού. Δασκαλός του ο Δημήτριος Κυδώνης και μυήθηκε στη Πλατωνική και Νεοπλατωνική σκέψη. Το 1380 μετέβη στην Οθωμανική πρωτεύουσα Ανδριανούπολη όπου ήρθε σε επαφή με τη ανεξιθρησκεία, την πολυθεΐα, τον παγανισμό κι άλλες ιδέες, μέσω του Εβραίου Ελισσαίου οπαδό του Ζωροαστρισμού και του πολυθεϊσμού. Εκεί θεώρησε πως ο κρατικός μηχανισμός και η εκκλησιαστική διοίκηση του Βυζαντίου ήταν απαρχαιωμένα και χρειάζονταν μεταρυθμίσεις τις οποίες προσπάθησε ανεπιτυχώς να περάσει στη Κωνσταντινούπολη και διέφυγε στον Μυστρά το 1393. Εκεί ανέλαβε δικαστικό αξίωμα και μελέτησε περισσότερο τους Πλάτωνα, Πλωτίνο, Ιάμβλιχο, Πορφύριο και Πρόκλο και ολοκλήρωσε τις αντιλήψεις του, ενώ ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή. Μαθητές του υπήρξαν μεγάλες προσωπικότητες της εποχής ενώ άρχοντες του Μυστρά σαν τον Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο ζητούσαν τη συμβουλή του. Ήταν αντίθετως για τη ένωση των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης, αν και σε ηλικία άνω των 80 το 1437/8 μετέβη στη Βενετία για τη επιτευξή της μαζί με τον αυτοκρατορα Ιωάννη Η' Παλαιολόγο. Τα δύο χρόνια στη Ιταλία ήρθε σε επαφη με τους πνευματικούς λογίους της Δύσης με την κλασική φιλοσοφία και ειδικότερα με τον Πλάτωνα και συνέγραψε το «Περί ων Αριστοτέλης προς Πλάτωνα διαφέρεται». Ήρθε σε σύγκρουση με το καθολικο δογμα και εφυγε απο τη Ιταλία το 1439. Για τη απόρυψη του χριστιανισμού, τη προτιμησή του προς τον Πλάτωνα, αντί του Αριστοτέλη και για άλλα πολλά κατηγορήθηκε από τον παλιό μαθητή του Γεώργιο Γεννάδιο, τον κατοπινό πρώτο πατριάρχη επί τουρκοκρατίας, ο οποίος δεν σταματούσε να τον συκοφαντεί με τα έργα του και ο Πλήθων να του απαντά με τα δικά του. Ο Πλήθων πέθανε τη Δευτέρα 26 Ιουνίου του 1452 στη Σπάρτη, μετά την οθωμανική κατάληψη του Μυστρά οι μαθητές του μετέβησαν στη Ιταλία συμβάλλοντας στο ρεύμα της Αναγέννησης. Ο μαθητής του Βησσαρίων ισχυριζόταν πως εκτός του Πλατωνα και Αριστοτελη η Ελλαδα δεν ξαναέβγαλε σοφοτερο ανδρα, ενω ο Μαρσίλιο Φιτσίνο τον αποκαλεί 2ο Πλατωνα. Το 1465 Ιταλοι θαυμαστές εισβάλουν στη Λακωνια και κλεβουν τα λειψανα του και τα μετέφεραν στο Ναό των Μαλατέστα (Tempio Malatestiano) στο Ρίμινι. Ένθερμος υπερασπιστής της φυσικής και πολιτισμικής συνέχειας του Ελληνισμού («εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί»), βαθύς γνώστης του πλατωνισμού, συνέθεσε πολλούς ύμνους προς τους αρχαιοελληνικούς θεούς, συγκρότησε τον φιλοσοφικο-λατρευτικό «κύκλο» του Μυστρά. Το έργο του «Περί ων Αριστοτέλης προς Πλάτωνα διαφέρεται» που επηρέασε τους Ιταλούς λογίους και τα θεμέλια του Σχολαστικισμού. Ενώ στο "Περί νόμων" συνέρραψε πλατωνικές απόψεις μαζί με άλλες των στωικών (π.χ. Ειμαρμένη), του Ζωροάστρη (π.χ. πολυθεϊσμός) και δικές του, καταλήγοντας σε μια πολιτική και κοινωνική αναδιοργάνωση μια πολιτεία βασισμένη σε μεταρρυθμισμένη εκδοχή του αρχαιοελληνικού πολυθεϊσμού που έκαψε ο Γενάδειο Σχολάριος, αλλά σώζονται αποσπάσματα χάρις σε αντιγραφές του μαθητή του Πλήθωνος, Δημήτρη Ραούλ Καβάκη. Τα έργα του Πλήθωνος επηρέασαν και τη σύγχρονη λογοτεχνία. Πάρης Δίγκας